اشترانکوه (اشتران کوه) معروف به آلپ ایران
اشترانکوه یا اشتران کوه (به انگلیسی Oshtorankuh)، معروف به «آلپ ایران» یکی از قلل مرتفع ایران است که در شهرستان ازنا قرار دارد. بلندترین قله اشترانکوه، سَن بُران (به انگلیسی: Sanboran) نام دارد که ارتفاع آن 4,150 متر میباشد.
اشترانکوه بخشى از چینخوردگى زاگرس میانى است که در شمال شرقی استان لرستان قرار دارد. اشترانکوه در امتداد شمال غربی – جنوب شرقی به طول حدود 50 کیلومتر و عرض حدود 2 تا 11 کیلومتر سه شهرستان الیگودرز، ازنا و دورود را دربرمیگیرد به گونهای که از 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر دورود آغاز و به جنوب شهر الیگودرز منتهى مىشود اما زیباترین قسمت و بلندترین قله آن که سن بران نامیده میشود، در شهرستان ازنا قرار دارد.
این رشتهکوه سرچشمه یکی از سرشاخههای اصلی رود دز به نام ماربره است که در دوره کوهزایی آلپی جدید ایجاد شده است. این کوه از جمله کوههای جوان میباشد که در حدود 30 میلیون سال پیش پدید آمده است.
جاذبه های گردشگری اشترانکوه
آلپ ایران، اشترانکوه، یکی از مناطق غنی ایران از نظر جاذبه طبیعی، پوششهای گیاهی، فعالیتهای طبیعتگردی و کوهنوردی است. اشترانکوه، با آب و هوای خوش و طبیعت منحصربهفرد و زیبای خود، اغلب جاهای دیدنی و جاذبه های گردشگری شهرستان ازنا را در دل خود جای داده است. دریاچه گهر، دربند، دره تخت، کمندان، تول برفی، آبشار عروس، چاه تیان و تقریبا تمام جاهای دیدنی ازنا به نوعی از اشترانکوه زاییده شدهاند.
اشترانکوه چندمین قله بلند ایران است؟
| رتبه | رشته کوه فرعی | ارتفاع (متر) | رشته کوه اصلی |
| ۱ | البرز مرکزی (دماوند) | 5610 | البرز |
| ۲ | تخت سلیمان (علمکوه) | ۴۸۵۰ | البرز |
| ۳ | سبلان | ۴۸۱۱ | کوههای مرکزی |
| ۴ | کوه هزار | 4500 | کوههای مرکزی |
| ۵ | دنا | 4412 | زاگرس |
| ۶ | کوه شاه | 4402 | کوههای مرکزی |
| ۷ | خلنو | 4399 | البرز |
| ۸ | دو خواهران | 4338 | البرز |
| ۹ | پلوار | 4233 | کوههای مرکزی |
| ۱۰ | البرز غربی | 4185 | البرز |
| ۱۱ | زردکوه | 4150 | زاگرس |
| ۱۲ | اشترانکوه | 4139 | زاگرس |
مسیر دسترسی به اشترانکوه
همانطور که بالاتر گفته شد، اشترانکوه سه شهرستان ازنا، الیگودرز و دورود را دربرمیگیرد و از جنوب شرقی دورود تا شمال غربی الیگودرز امتداد یافته است اما بیشتر جاهای دیدنی آن در شهرستان ازنا قرار دارد و یکی سریعترین و آسانترین مسیرها برای رسیدن به آن، از شهرستان ازنا، روستای گرجی، روستای دره تخت و روستای کمندان میگذرد.
مهمترین قلههای اشترانکوه
قلههای مهم اشترانکوه از شمال غربی به جنوب شرقی گلگل، گل ریزان، گلگهر، کول لایو، سَن بُران، فیالسون، شاه تخت، میرزایى، مهرجمال، کول لگه، سراب شاه تخت، پیارو دره تخت و پیاره کمندان میباشند.
جالب است بدانید، سن بران، بلندترین قله اشترانکوه که در بالای روستای تیان شهرستان ازنا قرار دارد، یکی از 1515 قله بسیار برجسته جهان بهشمار میرود.
| رتبه | نام قله | ارتفاع (متر) |
| 1 | سَن بُران | 4139 |
| 2 | گلگل | 4050 |
| 3 | پیارو کمندان | 4000 |
| 4 | گل ریزان | 3955 |
| 5 | گلگهر | 3895 |
| 6 | فیالسون | 3890 |
| 7 | کوله لایو | 3859 |
| 8 | پیارو | 3850 |
| 9 | کول جنو | 3850 |
| 10 | میرزایى | 3835 |
| 11 | پیاره دره تخت | 3702 |
| 12 | شاه تخت | 3650 |
| 13 | سراب شاه تخت | 3647 |
| 14 | مهرجمال | 3594 |
| 15 | ازنادر | 3560 |
| 16 | کول لگه | 3539 |
مهمترین چالهای اشترانکوه
در ارتفاعات آلپ ایران، اشترانکوه، درههایى یخچالى وجود دارند که در اصطلاح محلى به آنها چال مىگویند. از جمله این چالها مىتوان از چال میشان، چال کبود، چال بران، چال فیالسون، چال شاهتخت، چال پیارو و چال همایون نام برد.
در آخرین چال اشترانکوه (به نام چال همایون)، قله مرتفع کفت همایون با ارتفاع ۴۰۰۰ متر قرار دارد. همچنین چشمه معروف و بزرگ شاه تخت که بزرگترین سرچشمه آب دز است، در این محل واقع شده است. از سوی دیگر دریاچه زیبای گهر نیز در قسمت جنوبی این چال قرار گرفته و جاذبه آن را دوچندان نموده است.
پوشش گیاهی و جانوری اشترانکوه
پسته کوهی، ریواس، خار بز و گیاهان وحشی از اشکال مختلف پوشش گیاهی کوه هستند. از حیوانات می توان به خرس قهوهای، روباه، گرگ خاکستری، گراز، کفتار، سنجاب، گربه وحشی و بز کوهی اشاره کرد. عقاب، بلدرچین و جغد از جمله پرندگانی هستند که در مجاورت این کوه یافت میشوند.
لازم به ذکر است که اشترانکوه از لحاظ گونههای جانوری و گیاهی جزو مناطق حفاظت شده است و در سال 1348 جزء محیط زیست جهانی قرار گرفته است.
آب و هوای اشترانکوه
از آنجا که اشترانکوه، کوهی مرتفع و با قلههای پوشیده از برف و درههای یخچالی است، آب و هوای کوهستانی سرد دارد که در زمستانها بسیار سرد و در تابستانها خنک است.
معنی اشترانکوه چیست؟
اشترانکوه در زبان فارسی به معنای کوه شتر است و از دو کلمه «اشتران» و «کوه» ساخته شده است (اشتران جمع کلمه اشتر به معنی شتر است). به دلیل داشتن هشت قله مرتفع بیش از 4000 متر که به کاروان شتر شباهت دارد، این کوه به «اشتورکوه» یا «اشترانکوه» نامیده شده است.